BASINA VE KAMUOYUNA
29.11.2024 tarihinde Kocaeli 1 Nolu F Tipi Yüksek Güvenlikli Kapalı Ceza İnfaz Kurumu ile Kocaeli 2 Nolu F Tipi Kapalı Ceza İnfaz Kurumu’na Özgürlük İçin Hukukçular Derneği İstanbul Şubesi, Çağdaş Hukukçular Derneği, İnsan Hakları Derneği ve Ceza İnfaz Sisteminde Sivil Toplum Derneği’nden birer temsilci ile heyet ziyareti gerçekleştirilmiştir. Toplamda 5 mahpusla yapılan görüşmede mahpuslar tarafından;
• Son dönemde hapishane içerisinde yapılan rutin aramaların arttığı, ayda en az üç kez hücrelerde arama yapıldığı, bu aramalarda mahpusların daha önce de incelenen ajanda ve defterlerine dahi el konulduğu;
• Ceza İnfaz Sisteminde Sivil Toplum Derneği tarafından hazırlanan ve mahpuslara gönderilen Mahpus Hakları El Kitabı’nın mahpuslara verilmediği;
• Hastane sevklerinin geç yapıldığı, mahpusların özellikle diş hastanesi için aylarca randevu beklediği;
• Hastane sevklerinde kullanılan ring araçlarının dar ve havasız olduğu, araçlarda bulunan pencerelerin havalandırma için yetersiz kaldığı;
• Hastane sevkleri yapılan mahpuslara kelepçeli muayene dayatıldığı, bu şekilde muayene olmayı kabul etmeyen mahpusların muayene olamadan hapishaneye geri götürüldüğü, yine muayene sırasında bazı jandarma personelinin doktorun uyarısına rağmen muayene odasından çıkmadığı, kadın mahpusların jinekoloji muayenelerinde de bu durumla karşılaşıldığı;
• Koşullu salıverilme tarihi gelen mahpuslar hakkında İdare Gözlem Kurullarının soyut gerekçelerle mahpusların iyi halli olmadıkları yönünde karar verdiği ve mahpusların koşullu salıverilme haklarından faydalandırılmadıkları;
• Resim atölyesi dışında mahpuslara kurs imkanı tanınmadığı, kontenjan yetersizliği nedeniyle birçok mahpusun da resim atölyesinden faydalanamadığı;
• Hücrelerin çok eski ve yıpranmış olduğu, duvarların rutubetli olduğu, kalorifer peteklerinin yetersiz ve bakımsız olduğu, hapishane revirinin hijyen koşullarına uymadığı, revirde bulunan çarşaflar üzerinde kan ve kir lekeleri olduğu, bu nedenle bazı mahpusların revire dahi çıkmak istemedikleri;
• İdare tarafından mahpuslara verilen yatakların çok eski olduğu, ranzaların demirlerinin dahi
hissedildiği, yatakların eski olmasının mahpusların bel ve sırt sağlığını olumsuz etkilediği ve bel fıtığı gibi hastalıklara sebebiyet verdiği;
• Kantinde satılan ürünlerin çok kalitesiz ve sağlıksız olduğu aktarılmıştır.
Heyetimiz tarafından mahpuslarla yapılan görüşmeler sonucu özelikle mahpusların sağlığa erişim hakkı ile özel yaşama saygı hakkının sistematik olarak ihlal edildiği gözlemlenmiştir. Devlet temel hak ve özgürlükleri ihlal etmemek ve bu hak ve özgürlükleri korumak için gerekli tedbirleri almakla yükümlüdür. Anayasanın 56. Maddesinde herkesin sağlıklı yaşam hakkına sahip olduğu belirtilerek insanların hayatlarını beden ve ruh sağlığı içinde sürdürmelerini sağlamak devlete bir yükümlülük olarak yüklenmiştir. Yine AİHS’in 3. maddesi, Anayasa’nın 17. maddesi kapsamında ve AİHM’in yerleşik içtihatlarına göre; “Devlet, bir kişinin insan onuruna saygı ile bağdaşır koşullarda alıkonulmasını güvence altına almak zorundadır.”
Sonuç olarak; Devlet, Anayasa ve kanunlarda kendisine yüklenen yükümlülüklerini ve sorumluluklarını yerine getirmeli, mahpuslara yönelik uygulanan hak ihlallerine son vermelidir.
Özgürlük İçin Hukukçular Derneği İstanbul Şubesi
Çağdaş Hukukçular Derneği İstanbul Şubesi
İnsan Hakları Derneği İstanbul Şubesi
Ceza İnfaz Sisteminde Sivil Toplum Derneği