Hapiste LGBTİ Ağı olarak zaman zaman tahliye olan LGBTİ mahpuslarla röportajlar gerçekleştirmekteyiz. Derneğimizden Hilal Başak Demirbaş’ın farklı hapishanelerde kalan trans erkek mahpusla yapmış olduğu röportajı sizlerle paylaşıyoruz.
Bize kendinden bahseder misin?
Ben 28 yaşındayım. 6-7 yaşımda tanıştım kendimdeki değişiklik ile. Ailenin kıymetlisiydim çünkü 2 abiden sonra ben olmuşum. 12-13 yaşımda tam kendimi duygularımı tam anlamıyla hissettim ve ilk kız arkadaşım 12 yaşımda oldu.
Hangi yıllar arası hangi hapishanelerde kaldın?
2008’den 2017 kadar cezaevindeydim. 2008’den 2011’e kadar Karataş’ta yattım. 2011’den 2013’e kadar Nevşehir’de yattım. 2013’den 2015’e kadar Sivas’ta yattım ve oradan tahliye oldum.
Kadın hapishanelerinde bir trans erkek olarak kalmak nasıl bir şey?
En zor sorulardan birisi de bu ve en zoru ben kendimi hiç bir zaman bir bayan olarak görmediğim için dışarda da hep kadınlardan uzak tüm çevrem arkadaşlarım erkekti ve haliyle onca kadının arasında öyle zor ki… Onlar benden ben onlardan çekindim hep. 9 yıl her zaman diken üstünde yattım.
Kaldığın koğuşlarda cinsiyet kimliğin sebebiyle ayrımcılığa maruz kaldın mı?
Tabi ki de kaldım. Her konuda ayrımcılık yapıldı. Ama hep sabrettim en büyük sabrımda namazım oldu. Dualarım oldu. Namaz yüzünden bile ayrımcılık gördüm ben erkek gibi kılardım arkamdan gülerdi memurlar. Mahkûmlar en ufak bir şeyde senin ne olduğun bile belli değil derlerdi. Bu kelime yetiyordu aslında insani kahretmeye…
İnfaz koruma memurlarının veya idarenin ayrımcı uygulamaları ile karşılaştın mı?
Evet, zaten idare ayrım yapmasa mahkûmlar da yapmazdı. Onlardan yüz buluyorlardı. En basiti bayan bedenine bayan kimliğine sahipken 3 adımlık yerde T. CİK’de 6-7 ay beni tek başıma bıraktılar. Orası ayrı bir oda değildi. Tuvaletinde bile duvar yoktu başucumda tuvaletle uyuyordum. 3 adımı geçmedi adımım. Ne TV ne semaver ya da kettle çay yok. Banyo yok kışın ortasında tuvalette soğuk suyla banyo yapıyordum her şeyden mahrum yaşadım bunların tek sorumlusu idare oldu. Özellikle T. cezaevinde bazı memurlar Allah var çok iyiydi iyilikten kastim dışlamadılar ama bazıları sırf gıcıklığına bastıra bastıra imada bulunurlardı gülerlerdi ben senin yerinde olsam intihar eder öldürürdüm kendimi diyenler bile oldu. Ya da durumumdan dolayı senin namazın duan kabul mu olur diyen bile oldu anlayacağınız her şey idarede bitiyor.
LGBTİ olduğun için hangi haklardan yararlanabiliyor/yararlanamıyordunuz?
Hiç bir haktan yararlanmadım aksine. Hiç bir hakkımı da alamadım.
En çok ne gibi sıkıntılarla karşılaşıyordun?
Bu kız mı erkek mi? Erkek olsa neden burada? Kız olsa niye böyle?
Kantinde istediğiniz her şeyi bulabiliyor muydun?
Tabi ki de hayır. Bayan cezaevi olduğu için erkek malzemesi ya da LGBT’lere ait tek bir malzeme bulundurmuyorlardı. Jöleye bile defalarca talep, dilekçe yazmama rağmen getirilmiyordu.
Hapishanede kaldığın süre zarfında geçiş sürecine başlayabildin mi? Başlayamadıysan neden?
Evet, geçiş sürecimi cezaevinde yaptım çünkü o süreç içerisinde görmüştüm. Cezaevine tabi ki de hastane günlerimde falan zamanında gidemesem de cezaevinde başladım sürece.
Hapishanede hormon kullanmanıza izin veriliyor muydu?
İlk başlarda kendi ilaçlarımı kendim aldım sonradan sağ olsun Adana savcısına çıkınca devlet karşıladı ve sıkıntı yaşamadım.
Bu süreçte LGBTİ dernekleri ve oluşumları ile iletişimde miydin?
Sadece CİSST LGBTİ Ağı ile iletişimdeydim.
Kaldığın hapishanelerde cinsiyet geçiş sürecini başlatan biri var mıydı?
Evet, bir tane arkadaş vardı oda bilmiyordu nereye başvuracağını ben yönlendirerek yardımcı olmuştum ve devam ediyor.
Yapılması planlanan LGBTİ hapishanesi için ne düşünüyorsun?
Bir yandan güzel bir düşünce ama bir yandan eksileri var. Çünkü bilirsiniz ki sevende var bizleri sevmeyen de. Belli bir adresimiz olacak özellikle bayana geçiş süreci olanların belalıları çok oluyor. Bu yüzden eksi yanları ama tabi ki de her hakları mevcut olacak ve ayrım olmayacak.
Söylemek istediğin, eklemek istediğin başka bir şey var mı? Bizimle paylaşır mısın?
Son olarak çok zor ama zor bir süreç. Bu gibi durumu olanların Allah yar ve de yardımcısı olsun ama eğer aileleri destek olmayan varsa en zoru da bu. Çok şükür ailem ilk başlarda karşı çıksa da şuanda sapasağlam arkamda ve bu bana en büyük destek. Devletimizin bizim gibi insanlara destek olmasını istiyoruz bir kimlik süreci yaşıyoruz 2-3 yıldır. Şuanda da ben kimlik alamadım her şey para. Başvurusu bilmem neyi her şeyi. Evliyim ve ailemle bir yaşıyorum ayrı eve bile geçemiyorum. Herkese destek var bizlere yok bu konuda bizlere de destek olunmasını bekliyorum.
Hilal Başak Demirbaş