[vc_row][vc_column][vc_column_text]
Proje Tarihi: Eylül 2014 – Eylül 2015
Fon Veren Kuruluş: Merkezi Finans ve İhale Birimi / Friedrich Ebert Stifutung Derneği
Proje Çalışanı: Mustafa Eren / Zeynep Alpar
Proje Özeti:
Türkiye’de hapishaneler yangınlar, ölüm olayları, tecavüz vakaları gibi durumlar yaşanmadıkça veya açlık grevleri, ölüm oruçları olmadıkça gündeme gelmez. Buralar, adlarındaki “kapalı” ibaresinde olduğu gibi dışarıya karşı neredeyse tamamen kapalıdırlar. Bu kapalılığın aşılabilmesinin en önemli yolu sivil toplumun hapishanelere müdahil olabilmesidir. “Kapalılık” sivil toplum örgütlerinin hapishanelere müdahil olabilmesinin önündeki birinci engelse ikinci engel de bu konuda çalışan STÖ’lerin oldukça az sayıda olması ve var olan STÖ’lerin hapishaneler konusundaki ilgisizliğidir. Bu nedenle STÖ’lerde hapishaneler konusunda bir farkındalık yaratmak ve hapishaneler konusunda da faaliyet yürütmelerini sağlamak önemlidir.
Projenin konusunu oluşturan engelli, LGBT ve yabancı uyruklu mahpuslar görmezden gelinen mahpus gruplarının başlıcalarındandır. “Kapalılık” durumu, sosyal bilimler literatüründe “dezavantajlı gruplar” olarak da adlandırılan bu gruplar söz konusu olduğunda iki katına çıkmaktadır. Bunun yanı sıra Türkiye’de engellilik, LGBT ve kısmen de olsa yabancı uyruklular alanında çalışan bir çok dernek olmasına rağmen bu derneklerin hapishanelerde tutulan engelli, LGBT ve yabancı uyruklu mahpuslara ilişkin çalışması neredeyse yok denilecek kadar azdır.
Projemiz sayesinde bu alanlarda faaliyet yürüten derneklerle toplantılar, görüşmeler yapılarak onların ve insan hakları örgütleriyle ilgili meslek odalarının ve akademisyenlerin katılımıyla bir ağ veya platform oluşturulacak, bu derneklerin hapishaneler alanında çalışmaları sağlanacak ve bu yolla STÖ’lerin hapishanelere müdahil olmasının, söz konusu mahpusların hapishane yaşantılarının uluslararası insan hakları standartlarına ulaşmasına çalışılacaktır.
Bu çalışmalar gerçekleştirilirken projenin iki ülke katılımıyla yürütülecek olması, Türkiye’deki STÖ’lerin İtalya, İtalya’daki STÖ’lerin Türkiye deneyimini öğrenmeleri onların pratiklerinin önünü açacaktır.
Projenin eş başvuranı olan İtalyan ortağı ile proje paylaşılmış ve onayları alınmıştır. Kendileriyle düzenli olarak görüşülmektedir.
Projenin ilk faaliyetini Türkiye ve İtalya’da engelli, LGBT ve yabancı uyruklular alanında faaliyet yürüten STÖ’lerle yapılacak toplantı ve görüşmeler oluşturacaktır. Bu toplantı ve görüşmelerde Türkiye ve İtalya ziyaretlerine katılacak STÖ temsilcileri de belirlenecektir. Ziyareti gerçekleştirecek heyette 5-6 kişilik heyette en az 2 kadın temsilci bulunmasına özen gösterilecektir. İkinci önemli faaliyeti bu heyetlerin yapacağı İtalya ve Türkiye ziyaretleri oluşturacaktır. Bu ziyaretler sırasında ziyaret edilen ülkenin ilgili STÖ’leri ve ilgili resmi makamlarla görüşmeler gerçekleştirilecek ve bir hapishane gezisi düzenlenecektir. İlk ziyareti Türkiye’den STÖ temsilcileri ve hapishaneler alanında çalışmaları olan bir akademisyenin katılacağı Türkiye heyeti düzenleyecektir. İtalya ziyaretlerin ardından ülkelerine dönen Türkiye heyeti düzenlenecek çalıştaylarda izlenimlerini ilgili STÖ’ler, meslek odaları, akademisyenler ve bağımsız araştırmacılarla paylaşacaktır. İkinci ziyareti ise İtalyan STÖ temsilcileri düzenleyecektir. İtalyan heyeti Türkiye’deki STÖ’lerle görüşmeler gerçekleştirdikten ve hapishane ziyareti yaptıktan sonra onların da katılımıyla Türkiye’de iki günlük bir konferans düzenlenecek ve projenin verileri bu konferansta kamuoyuyla paylaşılacaktır.
Proje 8 ay sürecektir. Projenin ilk 3 ayını ilgili STÖ’lerle yapılacak toplantı ve görüşmeler, ağ veya platform oluşturma çalışmaları, hapishane ziyaretleri için ilgili resmi makamlara başvurular, 4. ayını İtalya ziyareti, 5. Ayını çalıştaylar, 6. Ayını soru önergesi ve bilgi edinme başvuruları, 7. Ayını İtalyan heyetin Türkiye ziyareti ve konferans, 8 ayını ise rapor ve proje kitabının edit edilip baskıya verilmesi oluşturacaktır. Proje kitabı basıldıktan sonra bir basın açıklamasıyla duyurulacaktır. Dikkat edilmesi gereken önemli husus ilgili resmi makamların hapishane ziyaretlerine izin vermemesi durumunda, heyet ziyaretlerinin sınırlı süresi dikkate alınarak eski mahpuslarla yapılacak görüşmeleri önceden ayarlamış olmaktır.
Projenin Hedefleri:
Genel hedefler: Engelliler, LGBT’ler ve Yabancı Uyruklular alanında çalışan STÖ’lerin hapishaneler konusu özelinde bir araya gelmesi ve faaliyet alanlarını engelli, LGBT ve yabancı uyruklu mahpuslarla ilgili olarak genişletmeleri; bu konuda farklı ülke STÖ’leriyle deneyim paylaşımı yapmaları.
Özel hedefler: Engelliler, LGBT’ler ve Yabancı Uyruklular alanında çalışan derneklerin kendi mahpuslarıyla ilgilenebilmeleri amacıyla bir ağ veya platform oluşturmaları; bu ağ ve platform aracılığıyla hapishaneler alanında bir etkinlik alanı oluşturmaları ve engelli, LGBT ve yabancı uyruklu mahpuslarla ilgili sorunların, eksikliklerin tespit edilerek çözüm önerilerinin ortaya koyulması; bu ağ veya platformun insan hakları alanında faaliyet yürütenler başta olmak üzere ilgili STÖ’ler, üniversiteler ve meslek odalarıyla iletişime geçmesi;İtalya ve Türkiye’den ilgili STÖ’lerin bu konuda deneyim paylaşımı yapabilmesi
[/vc_column_text][/vc_column][/vc_row]