Ceza İnfaz Sisteminde Sivil Toplum Derneği’ne 20-25.03.2020 tarihleri arasında danışma hattından gelen şikayetler, hapishanelerin ve mahpusların bilgileri gizli tutularak raporlanmıştır. Bu süreçte 26 farklı hapishaneden başvuru alınmıştır. Bu 26 kurumun 3’ü kapalı ceza infaz kurumu, 23’ü açık ceza infaz kurumudur. 

 

Hapishanelerde Kapasite Sorunu

Hapishanelerde kapasite sorunu uzun süredir devam etmektedir ve mahpuslar bu sebeple  birçok sorun yaşamaktadır. Aşağıda belirtilen sorunlara ek olarak kapasitenin fazla olmasından kaynaklı birçok ihlal başvurusunun öne çıktığı söylenebilir. Mahpuslar koğuşlarının kalabalık olduğunu, yatakların birbirlerine yakın mesafede olduğunu ve bu yakınlıkta uyumak zorunda kaldıklarını, sosyal mesafe koyamadıklarını, ortak alanlar ve yemekhanelerde çok fazla mahpusun bir araya gelmek zorunda kaldığını aktarmışlardır. Aynı zamanda bazı hapishanelerde bahçenin havanın soğuk olmasından da kaynaklı belirli saatlerde kapatılması, mahpusların hareket alanını kısıtlamış ve aynı zamanda, kapasitenin üstünde mahpusun birbirlerine yakın şekilde aynı alanı kullanmasına neden olmuştur. 

 

Hapishanelerin Genel Durumu ve Hijyen Önlemleri 

• Dezenfekte amaçlı bazı hapishanelerde ilaçlama yapılırken bazılarında yapılmadığı,
• Koridorlara dezenfekte malzemesi koyan hapishanelerin sayısının oldukça az olduğu,

• İnfaz koruma memurlarının bazı hapishanelerde maske takarlarken bazı hapishanelerde takmadıkları veya bir kısmının taktığı,
• İnfaz koruma memurlarının sayım dışında mahpuslara yaklaşmadığı ve 

bazı hapishanelerde mahpuslara ayakta omuz omuza sayım yaptırıldığı, 

• İnfaz koruma memurlarının bazı hapishanelerde mahpusların yemeklerini kapıya bıraktığı, mahpusla temas etmediği,
• Birçok hapishanede düzenli temizlik yapılmadığı,

• Dezenfektanların kantinde 10- 45 TL arasında değişen ücretlerle satıldığı,
• Yemekhanelerin yeterince temizlenmediği şikayetleri belirtilmiştir. 

 

Mahpusların Hijyeni

• Bazı hapishane idareleri koğuşlara sabun dağıtırken bazı hapishanelerde sabuna erişilmediği,
• Mahpuslara maske ve eldiven sağlanmadığı,
• Ücretsiz temizlik malzemesinin sağlanmadığı, ücretini ödeyemeyen, maddi durumu iyi olmayan mahpuslara da malzemenin sağlanmadığı, 
• Birçok hapishanede tuvaletlere dezenfektan konulmadığı,
• Banyoların kirli olduğu, 
• Bazı hapishanelerde her koğuşa 1 saat banyo izni verildiği, diğer vakitlerde banyoların kilitlendiği,
• Lavabo sayısının az olduğu, 
• Suların sık sık kesildiği ve sıcak suyun sınırlı verildiği, 
• Bazı hapishanelerde çamaşırhanede çamaşırlarını ücret vererek yıkamaya devam ettiklerini,  deterjan alamayan mahpusların olduğu şikayetleri belirtilmiştir.

 

Karantina Koğuşları

• Bazı hapishanelerde izinden dönen mahpusların karantinaya alındığı, bazı hapishanelerde ise böyle bir önlemin başlarda alınmadığı mahpusların eski koğuşlarında kalmaya devam ettiği fakat şu anda  karantina koğuşlarının aktif olarak kullanıldığı, 
• Karantina koğuşları için  görüş kabinleri ve atölyeler gibi alanların kullanıldığı,
• Birçok hapishanede karantina koğuşunda kalan mahpusların ortak kullanım alanlarını ve yemekhaneleri diğer mahpuslarla birlikte kullandığını ve bu konuda gerekli özenin gösterilmediği, 
• Birkaç hapishanede karantina bölümünde kalan mahpusların diğer koğuşlarda kalan mahpuslarla iletişimlerinin kesildiği, kötü şartlarda tutulduğu, hastaneden dönen mahpusların da bu koğuşlara alındığı, 
• Risk grubunda olan mahpuslar için hiçbir önlem alınmadığı, risk grubunda olanlar ve izinden gelen mahpusların aynı bölümde tutulduğu,
• Mahpusların bazı hapishanelerde karantina koğuşunda yerde yattıkları, temizlik malzemesine ulaşamadıkları,
• Karantina koğuşlarının kalabalık olduğu ve sosyal mesafe imkanının olmadığı,
• Doktor kontrolünün olmadığı, yalnızca ateşlerinin ölçüldüğü,
• Ateşi 38.5’a çıkan mahpusların olduğu ve test yapılmadığı şikayetleri belirtilmiştir.

 

Sağlık hakkına erişim

• Doktorun revire gelmediği, mahpusların revire çıkarılmadığı, 
• Mahpusların revirden ilaç alamadığı,
• Hasta ve yaşlı mahpuslar için önlemler alınmadığı, 
• Kalp hastası ve kronik hasta mahpuslar için  önlemlerin alınmadığı, mahpusların önlemlerini kendileri aldığı şikayetleri belirtilmiştir.

 

Beslenme

• Yemeklerin kötü, sağlıksız olduğu, hijyenik olmadığı, 
• Ek gıdanın sağlanmadığı,  
• Vitaminin sağlanmadığı,
• Kantindeki ürünlerin pahalı olduğu, 
• Limon, sarımsak, soğan gibi ürünlerin sınırlı sayıda geldiği şikayetleri belirtilmiştir.